Ως φιλία ορίζεται μια στενή σχέση ανάμεσα σε δύο ανθρώπους βασισμένη σε αμοιβαία συναισθήματα ενδιαφέροντος, σεβασμού, θαυμασμού και αγάπης (Ritter, 1998). Το βασικό της χαρακτηριστικό είναι η προτίμηση για ένα συγκεκριμένο άτομο, όμωςο ορισμός και τα χαρακτηριστικά μπορούν να διαφοροποιηθούν ανάλογα με την ηλικία. Για παράδειγμα, τα πολύ μικρά παιδιά θεωρούν φίλο τους όποιον τους μιλήσει.
Μεγαλώνοντας βέβαια συνειδητοποιούμε ότι όλοι οι άνθρωποι που ξέρουμε δεν είναι απαραίτητα και φίλοι μας. Ίσως είναι γνωστοί, που κάνουμε περιστασιακή παρέα, ή συνάδερφοι από τη δουλειά, ή ανήκουμε στην ίδια ομάδα (π.χ. συναθλητές ή συγχορευτές). Η φιλία έχει πολύ συγκεκριμένα χαρακτηριστικά (Berkman et al., 2000):
δέσμευση
επιθυμία για τακτική επικοινωνία και επαφή
αμοιβαία εμπιστοσύνη
αμοιβαίο σεβασμό
ειλικρινές, αμοιβαίο, ενδιαφέρον για τη ζωή του άλλου
αμοιβαία γνώση της ζωής του άλλου
κοινά ενδιαφέροντα και χόμπι
αμοιβαία έκφραση συναισθημάτων και θεμάτων που τους απασχολούν
ειλικρίνεια
ισοτιμία και ισότητα
Είναι χρήσιμο στη εποχή που διανύουμε να διαχωρίσουμε τις σχέσεις συμφέροντος, και τις διαδικτυακές σχέσεις από τη φιλία. Οι σχέσεις συμφέροντος υφίστανται όταν ένα από τα δύο μέρη κερδίζει κάτι ή με κάποιο τρόπο επωφελείται(Berkmanetal., 2000). Σε μια τέτοια σχέση δεν ισχύουν βασικά χαρακτηριστικά όπως ο αμοιβαίος σεβασμός, η δέσμευση, η ισοτιμία, η ισότητα και η ειλικρίνεια καιη σχέση τελειώνει όταν σταματήσουν τα οφέλη. Οι σχέσεις συμφέροντος έχουν πολλές μορφές. Για παράδειγμαη σχέση ανάμεσα στον εργοδότη και τον υπάλληλο δεν μπορεί να είναι φιλικές όσο καλές κι αν είναι καθώς δεν υπάρχει ισοτιμία, είναι εξ ορισμού σχέση εξουσίας. Επίσης, οι σχέσεις όπου το ένα μέρος καλύπτει τα δικά του συναισθηματικά κενά χρησιμοποιώντας το άλλο μέρος αποτελούν σχέσεις συμφέροντος. Συνήθως, μάλιστα σε αυτού του είδους τις σχέσειςτο ένα μέρος προβάλλει το συναίσθημα για να εκβιάσει την παρουσία του άλλου στη ζωή του (π.χ. με τη συμπεριφορά του προκαλεί οίκτο ή μουτρώνει όταν δεν γίνεται κάτι όπως το επιθυμεί).
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μας έχουν κάνει να πιστεύουμε ότι έχουμε εκατοντάδες φίλους. Το Facebookμάλιστα χρησιμοποιεί τη λέξη «φίλος» για όλους όσους ακολουθούν το προφίλ μας. Κοιτάζοντας όμως τα χαρακτηριστικά της φιλίας, πόσοι από τους διαδικτυακούς μας «φίλους» είναι στ’ αλήθεια φίλοι μας; Ελάχιστοι! Δεν είναι κακό το κάθε προφίλ να ακολουθείται και να παρακολουθείται από πολλούς (τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι κομμάτι πια της ζωής μας) αρκεί να μη διατηρούμε την αυταπάτη ότι όλοι είναι φίλοι μας. Η φιλία απαιτεί αμοιβαία προσπάθεια για να διατηρηθεί, (θα έχετε καταλάβει πλέον ότι η λέξη κλειδί στη φιλία είναι η αμοιβαιότητα!) δε φτάνει ένα likeή ένα σχόλιο. Επομένως δεν είναι δυνατόν να χαρακτηριστούν φιλικές οι σχέσεις που βασίζονται:
στο συμφέρον
στην εξουσία
στο συναισθηματικό εκβιασμό
στις αναρτήσεις και στα like
Η ειλικρινής και σταθερή φιλία είναι απαραίτητη για την ψυχική υγεία. Ο άνθρωπος είναι κοινωνικό ον και η κοινωνική απομόνωση είναι εξαιρετικά επιβλαβής. Τα άτομα που διατηρούν υγιείς και μακροχρόνιες φιλίες είναι πιο χαρούμενα, πιο αισιόδοξα, πιο ενεργητικά και έχουν θετική αυτό-εικόνα. Τα άτομα που έχουν πολύ λίγους ή καθόλου φίλους νιώθουν απομόνωση, θυμό, φόβο, θλίψη κι έχουν χαμηλή αυτοπεποίθηση και κακή αυτό-εικόνα (Backwell, 2005).
Ο Αμερικανός συγγραφέας TrumanCapote έχει πει ότι «η φιλία είναι πλήρης απασχόληση, αν πραγματικά είσαι φίλος με κάποιον». Τα οφέλη αυτής της «απασχόλησης» είναι μόνο θετικά και τα απολαμβάνουν και τα δύο μέρη.
